رابطه آسم با آلرژی ، ورزش ، استرس، وسواسشما زمانی دچار آلرژی می‌شوید که دستگاه ایمنی‌تان نسبت به موادی که به طور معمول بی‌ضررند، مثل گرده‌های گل یا مایت‌ها موجود در گرد و خاک و یا مدفوع حشرات، وارد ریه‌ها می‌شوند، حساسیت بیش از اندازه پیدا کند.
بیماری آسم نوعی افزایش پاسخ راههای هوایی ریه به محرک های مختلف است. در بیشتر از نیمی از موارد بیماران مبتلا به آسم خصوصاً کودکان سابقه شخصی یا خانوادگی آلرژی مانند آب ریزش بینی، کهیر و اگزما و یا آلرژی‌های غذایی وجود دارد.در آسم ناشی از آلرژی به مواد حساسیت زا مانند گرده گیاهان، اجزای حیوانی مثل مو، پر، پشم، گرد و غبار خانگی و قارچ ها سبب افزایش شدت بیماری می‌شوند. بنابراین در مورد بیمارانی که زمینه آلرژی دارند باید تا سر حد امکان رویارویی با مواد حساسیت زا را کاهش داد.
وجود پوسته‌های و موهای جداشده از بدن حیوانات خانگی در محیط زندگی در بروز حملات آسم موثر است. محیط زندگی باید کاملاً تمیز و عاری از هرگونه گردوغباری باشد. بندپایان بسیار کوچکی در گرد و خاک خانگی و در میان پرز های فرش و موکت وجود دارند که به آنها «مایت» یا “هیره ” گفته می شود.
مایت ها با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند و به صورت انگل در محیط زندگی انسانی و حیوانی زندگی می کنند. ورود مایت ها به دستگاه تنفس سبب بروز و افزایش شدت بیماری آسم می شود.
- آلرژی چیست؟
شما زمانی دچار آلرژی می‌شوید که دستگاه ایمنی‌تان نسبت به موادی که به طور معمول بی‌ضررند، مثل گرده‌های گل یا مایت‌ها موجود در گرد و خاک و یا مدفوع حشرات، وارد ریه‌ها می‌شوند، حساسیت بیش از اندازه پیدا کند. سپس دستگاه ایمنی که این بار نسبت به ماده مزبور حساس شده، هر بار که حتی با مقادیر بسیار اندکی از آن مواجه می شود، واکنش بسیار شدیدی از خود نشان می‌دهد. همه آلرژی ندارند. برخی از مردم از لحاظ ژنتیکی استعداد ابتلا به این عارضه را دارند (یکی از والدین یا هر دو آنها دچار آلرژی هستند) و برخی نیز تنها در واکنش به محیط دچار آن می شوند.
یک نظریه موسوم به فرضیه نظافت این طور عنوان می‌کند که آلرژی‌ها بهایی است که در ازای حفظ خود و کودکانمان، در برابر میکروب‌های بیماری‌زا با استفاده از مواد پاک‌کننده و آنتی‌بیوتیک می‌پردازیم. نکته این است که عدم مواجهه با آلودگی‌ها، گرد و غبار و برخی عفونتهای سالیان نخست کودکی، بعدها دستگاه ایمنی را در برابر این عوامل دچار حساسیت بیش از اندازه می‌کند.
به عنوان مثال،در تحقیقات صورت گرفته در اروپا متوجه این نکته شده‌اند که کودکانی که در تماس مرتب با حیوانات و اصطبل‌ها هستند، کمتر از کودکانی که در روستا و مزارع زندگی نمی‌کنند، دچار تب یونجه می‌شوند. از سوی دیگر، مواجهه مکرر با برخی آلرژی‌ها، مثل همین مایت‌های موجود در گرد و غبار ممکن است فرزندان پدر و مادر‌های مبتلا به آلرژی را گرفتار آلرژی کند.
- عوامل حساسیت‌زای متداول
ماده‌ای که موجب رینیت آلرژیک در یک فرد میشود، ممکن است هیچ اثری در دیگری نداشته باشد. برخی از مواد حساسیت‌زاتر از دیگران هستند.
▪ گرده های گل: این سلول‌های بسیار کوچک که در تولیدمثل گیاهان گلدار نقش دارند، سوار بر نسیم‌های بهاری مستقیماً وارد بینی، گلو و چشم‌ها می‌شوند. فصل شروع گرده افشانی گل‌ها ممکن است از فروردین یا اردیبهشت شروع شده و تا آذر ادامه یابد.
یادمان باشد که مقصر اصلی گیاهانی نیستند که به صورت چشمگیر و تماشایی گرده در هوا می پراکنند. مشکل اصلی از گیاهانی است که گل هایشان بسیار ریز و آنقدر نامشخص هستند که به ندرت متوجه گل دادن آنها می‌شویم. بیشترین گرده ها توسط درخت‌ها (توسکا، درخت زبان گنجشک، قان، سرو، نارون، افرا، توت، بلوط، صنوبر، چنار، گردو و سدر) علف‌ها (برمودا، چمن آبی فام، علف هایی که در درخت‌زارها می رویند، علف چاودار، علف ترش، علف شیرین و دم گربه چمنی) و علف‌های هرز (بوته های خشک که برای سوزاندن به کار می روند، پیر بهار، خاربن روسی، بشنیزه و خار غلتان) در هوا پراکنده می‌شوند.
▪ کپک‌ها: کپک ها، گرچه به بدنامی گرده‌ها نیستند، ولی هاگ‌های آنها به همان اندازه موجب آلرژی می‌شوند. کپک ها در محیط خانه و بیرون وجود دارند. کپک‌های محیط خانه در زیرزمین‌ها، حمام ها، مرطوب کننده‌های هوا و قوطی‌های آشغال، خلاصه هر کجا که رطوبت است رشد می‌کنند. کپک‌های بیرون از محیط منزل که از بهار تا اول فصل یخبندان وجود دارند، نیز در شرایط نم و رطوبت رشدونمو می‌کنند، آنها عاشق چوب‌های در حال فساد و تباهی، توده انباشته برگ های خیس و نیز محل‌های تهیه کود گیاهی هستند(توجه داشته باشید کپک‌هایی که حساسیت‌زا هستند، همان‌هایی نیستند که خوردنشان مسمومیت‌زا است).
▪ مایت‌های گرد و غبار: این خویشاوندان میکروسکوپی عنکبوت و ساس در لابه‌لای تار و پود پارچه‌ها، ملحفه‌ها، فرش و مبلمان زندگی می کنند و غذایشان ذرات ریخته‌شده پوست بدن ماست. اجساد فاسد شده مایت‌های مرده و مدفوع شان دارای پروتئین بسیار حساسیت‌زایی هستند.
▪ حیوانات و آفات خانگی: پروتئین‌های موجود در بزاق حیوانات به ویژه گربه که هنگام تمیز‌کردن خودشان آن را با زبان به پوست و موهایشان می مالند، بسیار حساسیت‌زا است. همین طور مو و قطعات جدا و خشک شده پوست که از بدن حیوانات خانگی در محیط خانه پراکنده می‌شوند، نیز حساسیت‌زا هستند. ادرار موش و مدفوع سوسک نیز دارای پروتئین‌های حساسیت‌زا هستند.
- آسم غیر مربوط به آلرژی
آسم غیر مربوط به آلرژی ممکن است ناشی از واکنش به داروهایی مثل آسپیرین و یا ناشی از عوامل شغلی و یا عفونت های دستگاه تنفسی یا حتی ناشی از ورزش باشد. در فصول سرد سال با افزایش عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی چه از نوع ویروسی و چه باکتریایی علائم بیماری آسم شدیدتر می شود. از این رو برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های تنفسی برای کودکان آسمی واکسن آنفلوآنزا توصیه می شود.
- آسم ناشی از ورزش
آسم ناشی از ورزش هنگامی رخ می‌دهد که ریه‌ها به تغییرات رطوبت و حرارت هوا حساسیت بیش از حد داشته باشند.
برخی از علائم این بیماری اینها هستند:
ـ خس‌خس سینه یا سرفه.
ـ درد یا فشار در قفسه سینه.
ـ تنگی نفس.
ـ خسته‌شدن یا از نفس افتادن سریع در حین بازی یا ورزش.
ـ سرفه‌کردن درون خانه پس از فعالیت جسمی در خارج خانه.
ـ اجبار به متوقف شدن پس از تنها چند دقیقه دویدن.
ورزش و فعالیت، خنده، هوای سرد و خشک، بوی قوی و محرک هایی مثل دود سیگار ، رنگ و بخارهای شیمیایی و حتی استرس روانی نیز بیماری آسم را شدیدتر می کند.
- استرس چیست؟
استرس حالتی است که شما در واکنش به فشار دنیای بیرون (مدرسه، محیط کار،خانواده، دوستان و …) یا دنیای درون ( تمایل به موفقیت، میل به پذیرفته شدن و …) احساس می‌کنید. استرس واکنش طبیعی افراد در هر سنی است. استرس از غریزه فرد در محافظت از خویش در برابر فشار عاطفی یا جسمی و مقابله با خطر نشات می‌گیرد.در واقع اندکی استرس لازم است. بیشتر ما بدون احساس رقابت نمی‌توانیم در ورزش، موسیقی، کار و مدرسه موفق شده به کمال برسیم. بدون استرس بیشتر ما پروژه‌ها یا کار‌های خود را به موقع به پایان نخواهیم رسانید.
▪ نشانه های وجود استرس:
ـ احساس افسردگی، بدخلقی، گناه، خستگی.
ـ سردرد، دل درد، اختلال خواب.
ـ خندیدن و گریه کردن بی دلیل.
ـ سرزنش کردن دیگران به خاطر چیزهای ناخوشایندی که برایتان اتفاق می‌افتد.
ـ فقط جنبه منفی چیز ها را دیدن.
ـ احساس اینکه چیز هایی که قبلاً برای شما جالب و سرگرم کننده بوده‌اند، دیگر جذابیت خود را از دست داده‌اند و بیشتر باری هستند که بر شما تحمیل می‌شوند.
ـ انزجار از آدم ها یا مسئولیت هایتان.
▪ شیوه‌های مفید در مبارزه با استرس:
ـ خوردن غذای متعادل به صورت منظم.
ـ کم کردن مصرف چای و قهوه و نوشیدنیهای کافئین‌دار.
ـ خواب کافی.
ـ تمرینات منظم ورزشی.
▪ چگونه می توانیم با استرس کنار بیاییم؟
گرچه شما همیشه نمی‌توانید چیزهای تنش‌زا را کنترل کنید، اما می توانید واکنش خود را در برابر آنها تحت کنترل درآورید. احساس شما درباره چیزها نتیجه طرز تفکر شما درباره آنهاست.اگر بتوانید شیوه تفکر خود را تغییر دهید، خواهید توانست احساس خویش را نیز تغییر دهید. برای کنار آمدن با استرس، این موارد را مد نظر قرار دهید:
۱) فهرستی از چیزهای تنش زا را تهیه کنید. دوستان، خانواده، مدرسه و سایر فعالیت‌ها را در نظر بگیرید. بپذیرید که نمی‌توانید هر چیزی را که در فهرست‌تان آورده‌اید کنترل کنید.
۲) مواردی را که می توانید تحت کنترل در آورید.برای مثال، اگر زیادی کار می‌کنید و فرصتی برای مطالعه ندارید با رئیس‌تان درباره کاهش ساعات کار صحبت کنید.
۳) به خودتان استراحت بدهید.به خاطر داشته باشید که همیشه نمی‌توانید همه را از خودتان راضی نگاه دارید و خطا کردن امری جایز است.
۴) خودتان را به انجام چیزهایی که نمی‌توانید یا نمی‌خواهید انجام دهید، مجبور نکنید.اگر سرتان زیادی شلوغ است، در مورد کمک به خواهرتان برای چیدن اسباب‌های خانه‌اش قول ندهید. اگر خسته هستید و حال بیرون رفتن ندارید به دوست‌تان بگویید که برای شب دیگری قرار خواهید گذاشت.
۵) کسی را برای صحبت کردن پیدا کنید.صحبت با دوستان و خانواده کمک‌کننده خواهد بود، چرا که امکان بیان احساسات‌تان را به شما می‌دهد. اما ممکن است مشکلات خانوادگی یا اجتماعی شما دشوارتر از آن باشند که بتوان در موردشان بحث کرد.
اگر احساس می کنید که نمی توانید با خانواده و یا دوستان راحت درباره مشکلتان صحبت کنید.با یک نفر خارج از این مجموعه صحبت کنید.این فرد میتواند روحانی، مشاور مدرسه یا پزشک خانواده باشد.
▪ راههای نادرست مقابله با استرس:
راه های سالم و ناسالم در کنار آمدن با استرس وجود دارند. فرار از مشکلات با مصرف مواد مخدر بسیار خطرناک است. این راه‌ها می توانند بسیار وسوسه‌انگیز باشند و بوسیله دوستانتان به شما تعارف شوند. ممکن است داروهای روانگردان غیر مجاز پاسخ‌های آسانی به نظر برسند، اما چنین نیست. مصرف این مواد مشکلات جدیدی را به مشکل شما اضافه می‌کند، مانند اعتیاد یا مشکلات خانوادگی و به مخاطره افتادن سلامتی.
- پیشگیری و درمان آسم
آگاه بودن بیماران آسمی با سرشت بیماری آسم، استفاده صحیح از درمان‌ها و پرهیز جدی از مواد حساسیت‌زا با تغییر زندگی و پاکسازی محیط زندگی و شناخت عوامل تشدید‌کننده بیماری همه و همه در کنترل و پیشگیری از بروز حملات آسم بسیار موثر است.آسم هرگز به طور کامل قابل علاج نیست و معمولاً درمان و اداره طولانی مدت برای کنترل آن نیاز است.
یکی از راه های درمان بیماری آسم استفاده از اسپری های استنشاقی است که معمولاً توسط بیماران ترجیح داده می شود. سالبوتامول و تربوتالین از جمله اسپری هایی هستند که به طور شایع نسخه می شوند.
▪ از اسپری آسم استفاده کنید
افراد مبتلا به آسم اغلب باید داروهای استنشاقی را از طریق اسپری یا اینهالر به میزان معینی مصرف کنند.
استفاده درست از اسپری تضمین می‌کند که شما مقدار مناسبی دارو که به تنفس شما کمک می‌کند، دریافت کنید.
در استفاده از اسپری به این نکات توجه کنید:
ـ کلاهک دستگاه را بردارید و مخزن را تکان دهید و بعد آن را در وضعیت قائم نگه دارید.
ـ سرتان را اندکی به عقب ببرید و هوا از ریههایتان خارج کنید.
ـ سر وسیله را درون دهان قرار دهید یا اگر از محفظه یا اسپیسر استفاده می‌کنید، اسپری را به اسپیسر متصل کنید و سر اسپیسر را درون دهان قرار دهید.
ـ در حالیکه به آرامی در طول سه تا پنج ثانیه هوا را به درون ریههایتان وارد می‌کنید، روی پیستون بالای وسیله فشار آورید.
ـ برای ۱۰ ثانیه نفس‌تان را حبس کنید تا دارو فرصت پرکردن ریه‌ها را پیدا کند.
ـ در صورتی که لازم است بیشتر از یک بار استنشاق را انجام دهید، همین کارها را تکرار کنید.
▪ وسواسی ها بیشتر دچار آسم می شوند
بررسی ها نشان می دهند تعداد موارد آسم و انواع حساسیت ها در بین افراد وسواس بیشتر است به ویژه اینکه در دهه های اخیر ، خانم ها اهمیت بیشتری به تمیزی می دهند و همین موضوع موجب افزایش این قبیل بیماری ها می شود. مسئله مهم این است که استفاده از مواد ضدعفونی کننده و میکروب کش در منازل و محل کار به منظور پاکیزگی بیشتر با تاثیر بر سیستم تنفسی و پوست ، احتمال ابتلا به انواع آسم و حساسیت را افزایش می دهد. بنابراین وسواس بیش از حد و استفاده از انواع شوینده هایی که دارای مواد شیمیایی هستند نه تنها مفید نیست بلکه مضر نیز هست. هیچ احتیاجی به نظافت بیش از حد و از بین بردن کامل میکروبها و باکتریها نیست . زیرا برخی از باکتریها بی ضرر بوده و وجود آنها مشکلی ایجاد نمی کند.
چنانچه افراد در سالهای اول زندگی تا حدی در معرض میکروبها قرار بگیرند ورود این میکروبها به بدن موجب افزایش نقش حمایتی و قدرت ایمنی بدن می شوند. دانشمندان نیز این مطلب را تایید کرده و معتقدند میکروبها در حد کم به انسان آسیب نمی رسانند و بهتر است از مواد شیمیایی پاک کننده کمتر استفاده شود. بنا به گفته دانشمندان اینکه استفاده از چه موادی و به چه میزان احتمال ابتلا به بیماریهایی نظیر آسم ، اگزما و بسیاری حساسیتها را افزایش می دهد هنوز به طور دقیق مشخص نیست و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. نکته قابل ملاحظه این است که گرد و خاک بیش از حد نیز تشدید کننده بیماریهایی نظیر آسم و مشکلات تنفسی است و در این میان نمی توان نقش نظافت و پاکیزگی را نادیده گرفت.
منابع :
http://www.isnatums.com
http://www.hamshahrionline.ir
http://www.iranmania.com
منبع : خبرگزاری فارس
آسم آلرژیک
جام جم آنلاین:
=آسم آلرژیک چیست؛آسم یک بیماری مزمن بسیار معمول در کودکان است . کودکان در برابر این بیماری آسیب پذیرترند؛ زیرا مجاری تنفسی ریه آنان کوچکتر از افراد بالغ است.=دوره آسم آلرژیک این نوع آسم معمولا از بدو تولد در طفل آغاز می شود و زمانی که طفل رشد می کند، این ناراحتی از بین نمی رود، اما شدت علایم آن ممکن است کاهش یابد و بعدا به شکل حقیقی تری ظاهر شود و یا ممکن است در زمان بلوغ شدت یابد.=آیا آسم آلرژیک خطرناک است؛حمله ناشی از آسم ممکن است زندگی کودک را به خطر اندازد، اما با شروع درمان ، اغلب موارد آسم را می توان کنترل کرد. علت این که چرا بعضی از کودکان در مقابل عوامل خارجی حساسیت پیدا می کنند و دچار آسم می شوند، هنوز مشخص نیست ؛ اما دو سوم از کودکان در برابر بعضی عوامل حساس هستند و در آنها واکنش مشاهده می شود. کودکان ممکن است دچار تب یونجه یا اگزما شوند و یا حساسیت در برابر بعضی مواد غذایی پیدا کنند.=چگونه آسم را تشخیص می دهند و آن را درمان می کنند؛آسم را از طریق علایم و آزمایش های پزشکی و عملکرد کار ریه می توان تشخیص داد. این بیماری را با استفاده از داروهای مختلف می توان درمان کرد. چنانچه آسم ناشی از حساسیت به شیی خاص باشد، باید ریشه یابی کرد و عامل حساسیت را شناخت و آن عامل را از محیط کودک دور کرد.=برای درمان آسم در کودکان چه باید کرد؛چنانچه فرزند شما دچار آسم است ، باید عواملی را که موجب حساسیت طفل می شود، از محیط او دور کنید. کودکان دچار آسم ممکن است خود را بی یاور، ضعیف و سربار خانواده احساس کنند؛ والدین باید اقدامات لازم را برای تقویت اعتماد به نفس این کودکان انجام دهند. ورزش منظم روزانه موجب عملکرد بهتر ریه میشود.در بعضی بچه ها ورزش موجب حمله می شود، اما با استفاده از داروی مناسب می توان با آن مقابله کرد. حتی الامکان کودک را از انجام ورزش های استقامتی مثل ماراتون باز دارید، اما ورزشهایی چون شنا و بولینگ مناسبند. آسم یک بیماری روان تنی نیست ، اما مشکلات رفتاری می تواند در نتیجه آسم طولانی بروز کند؛ در این صورت باید به روانشناس مراجعه کنید.=چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؛به محض این که احتمال می دهید کودک شما مبتلا به آسم است ، به پزشک مراجعه کنید و سعی نکنید با داروهایی که پزشک تجویز نکرده است ، طفل را درمان کنید. داروهای مصرفی حتما باید با تجویز پزشک باشد.=پزشک چه می تواند بکند؛پزشک وضع بیمار را مورد بررسی قرار می دهد و آزمایش هایی را برای تشخیص بیماری آسم از طفل به عمل میآورد.علایمخس خس کردنسرفهسفتی سینهاشکال در تنفستنفس سریعکودک برای راحت نفس کشیدن مایل است بنشیند و به جلو خم شود.اخطارحمله شدید آسم ممکن است زندگی کودک را به خطر اندازد. در صورتی که درمان های معمول کارساز نبود، هر چه سریعتر کودک را به اورژانس برسانید.=چگونه می توان از آسم آلرژیک پیشگیری کرد؛بهترین راه پیشگیری ، دور کردن عوامل حساسیت زا از محیط کودک است.از نگهداری حیوانات پرزدار و یا پردار در خانه اجتناب کنید.سیگار نکشید؛ زیرا دود سیگار موجب تحریک مجاری تنفسی می شود.کودک را حتی الامکان از گرد و غبار دور نگهدارید و بالش طفل را از پر انتخاب نکنید.از آوردن گیاهان دارای گرده در منزل که ایجاد حساسیت می کنند، جدا خودداری کنید.محیط زندگی طفل را از هر گونه آلودگی و گرد و غبار پاک نگهدارید و با استفاده از جاروبرقی گرد و غبار را بگیرید.در فصل گرده افشانی ، کودک را حتی الامکان در منزل نگهدارید و از دستگاه تهویه هوا در داخل منزل استفاده کنید.
شما هم می‌توانید آسم و آلرژی خود را کنترل کنید
از ۱۶سال قبل اولین سه‌شنبه ماه می در دنیا به عنوان «روز جهانی آسم» نام‌گذاری شده و دست‌اندرکاران نظام سلامت در سراسر گیتی برای کمک به شناختن این بیماری و هرچه بهتر درمان‌کردن آن در آگاه کردن مردم سعی می‌کنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، قریب به ۳۰۰میلیون‌نفر در سراسر جهان به آسم مبتلا هستند و طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی تا ۱۱سال آینده، صدمیلیون‌نفر دیگر هم به این آمار اضافه می‌شوند. آمار رسمی (ولی تقریبی) که در کشورمان داریم، شیوع آن را بین پنج‌تا هشت‌درصد ایرانی‌ها نشان می‌دهد که در سنین کودکی فراتر از این ارقام است.
در بیماری آسم به علت تورم برونش‌های کوچک و مجاری تنفسی در ریه‌ها فرد قادر نیست به راحتی نفس بکشد. خوشبختانه در سالهای اولیه این بیماری فقط در اوقاتی از سال این تنگی مجاری تنفسی باعث بروز نشانه‌هایی مثل سرفه‌های مکرر، خس‌خس‌کردن سینه و احساس فشار و سنگینی روی قفسه سینه میشود.
نکته بسیار مهم این است که اکثر بیماران فقط گاهی اوقات این نشانه‌ها را به صورت حملات موقتی چندروزه یا حتی چندساعته تجربه کرده‌اند و چون اغلب موارد با یا بدون درمان این علایم برطرف میشود، بیمار و خانواده او آن را به حساب سرماخوردگی یا آلودگی هوا یا حساس‌بودن ریه به سرما می‌گذارند ، به همین دلیل به جای اینکه پیگیر مراجعه به پزشک و انجام اقدامات تشخیصی مناسب باشند، یا با این بیماری مدارا می‌کنند یا خودسرانه به مصرف ترکیبات ضدسرفه، قرصهای ضدحساسیت (آنتی‌هیستامین) و حتی مصرف داروهای گیاهی و روش‌های درمانی غیرعلمی مثل تجویز بی‌رویه آمپول‌های حاوی کورتن که به اشتباه به‌عنوان آمپول ضدحساسیت نام گرفته‌اند، پناه می‌برند.
روش‌های یادشده بسیار پرعارضه هستند و در کنترل عامل اصلی ورم برونشها هم نقش بسیار ناچیزی دارند. نتیجه این درمان‌های اشتباه، معلولیت تنفسی در سنین بالاتر است.
تشخیص آسم
اگر فردی که علایم مشکوک به آسم را دارد به پزشک مراجعه کند با سوال‌های دقیق در مورد سابقه بیمار و انجام معاینه‌های بالینی می‌توان به وجود بیماری مشکوک شد و با انجام آزمون «اسپیرومتری» بیماری تشخیص داده میشود. اما در مبتلایان به نوع خفیف آسم، این تست مابین حملات طبیعی است که در این حالت از آزمون تجویز متاکولین برای تشخیص استفاده میشود. در صورت صلاحدید پزشک، رادیوگرافی قفسه سینه و انجام سی‌تی‌اسکن سینوس‌های صورت و چند آزمایش ساده خون هم برای بیمار درخواست میشود. اما باید اشاره کنم که به جز در موارد بسیار ضروری و نادر، هیچ نیازی به انجام آزمایش‌های تعیین حساسیت از طریق پوست و سایر آزمایش‌های خون پرهزینه نیست.
چه بیماریهایی ممکن است علایم مشابه آسم داشته باشند
– یکی از بیماریهایی که حتی از آسم هم شایع‌تر است و در شهرهای بزرگ کشورمان شیوع آن به ۳۰درصد جمعیت هم می‌رسد، رینیت آلرژیک است. در مبتلایان به این بیماری ممکن است خس‌خس سینه به همراه نشانه‌هایی مثل آبریزش و گرفتگی بینی، عطسه و خلط پشت حلق وجود داشته باشد، ولی اغلب تنگی نفس ندارند.
– بیماری‌های انسدادی ریه مثل برونشیت مزمن و آمفیزم که اغلب در سیگاری‌ها بروز می‌کنند.
– ابتلا به عفونتهای ریه مثل ذات‌الریه و سل.
– برگشت اسید از معده به مری (رفلاکس).
– تنگی در حنجره، نای و برونشها به علت تومورهای خوش‌خیم و بدخیم.
– چاقی و بی‌تحرکی که سبب خستگی هنگام فعالیت میشود.
– آمبولی شریان ریه، نارسایی قلب و حتی تنگی عروق کرونر قلب با نشانه‌هایی که دارند گاهی ممکن است با آسم اشتباه گرفته شوند. در همه موارد فوق، پزشک با معاینه دقیق و استفاده از روش‌های تشخیصی مناسب، آسم را از این بیماری‌ها افتراق می‌دهد.
بیماری‌های همراه آسم
– مهمترین آنها رینیت آلرژیک است که در ۲۸ تا۵۰درصد از افراد مبتلا به آسم به صورت همزمان وجود دارد و اگر درمان نشود، آسم خارج از کنترل میشود.
– رفلاکس اسید معده.
– چاقی که متاسفانه در همه جوامع از مشکلات جدی بهداشتی شده است و سبب تشدید علایم بیماری آسم و در کودکان و نوجوانان حتی سبب افزایش خطر ابتلا به آسم میشود.
– کمبود ویتامین d. گفتنی است در سالهای گذشته نقش کمبود ویتامین d در ایجاد و تشدید بسیاری از بیماری‌ها شناخته شده است و توصیه میشود همه مبتلایان به آسم از این نظر بررسی و در صورت نیاز درمان شوند.
بهترین درمان آسم
درمان اصلی تورم مجاری تنفسی با کورتن است، اما چون آسم به درمان طولانی‌مدت نیاز دارد، باید از نوعی کورتن استفاده شود که اثرات مفید موضعی آن روی برونشها ایجاد شود، اما جذب بدن نشود و عارضه جدی ایجاد نکند. بنابراین می‌توان گفت سنگ‌بنای درمان آسم تجویز کورتن استنشاقی است که غالبا حداقل جذب در بدن را دارد و با مقادیر متعارف (اگر زیر نظر پزشک تجویز شود) کمترین عوارض جانبی را دارد.
در عین حال تجویز داروهای طولانی‌اثر گشادکننده برونش به صورت استنشاقی و ترکیباتی مثل قرصهای مونته‌لوکاست، تئوفیلین و کورتن خوراکی با حداقل دوز لازم، گزینه‌های بعدی در بیمارانی هستند که با دوز کافی کورتن استنشاقی کنترل نمی‌شوند. به جز در موارد نادر هیچ نیازی به استفاده از واکسن‌های تزریقی حساسیت‌زدایی (واکسن‌های درمان آلرژی) نیست.
مهمترین علل شکست در درمان آسم
بدون تردید عدم پایبندی بیمار به مصرف پیوسته و منظم داروهای استنشاقی اولین و مهمترین عامل این ناکامی است. بنابراین حتی در زمانی که آسم با مصرف دارو تحت کنترل درآمده است، هیچ‌گاه بدون نظر پزشک اقدام به کم‌کردن میزان دارو یا قطع آن نکنید و اجازه دهید پزشک با پرسش‌های کلیدی در ویزیت‌های دوره‌ای و در صورت نیاز با تکرار آزمون اسپیرومتری تصمیم به کاهش دوز داروها در زمان مقتضی بگیرد.
گرچه هزینه‌های درمان در ماه‌های اولیه گزاف به نظر می‌رسد، اما پس از سپری‌شدن دوتا سه‌ماه پزشک میتواند میزان داروها را کم کند و در انتهای سال اول درمان موفق، هزینه دارو گاهی به یک‌چهارم تا یک‌ششم مقدار اولیه کاهش یابد. حداقل دفعات مراجعه به پزشک حتی وقتی بیمار احساس دشواری در تنفس ندارد، دو تا سه‌بار در هر سال است.
ورزش و بیماری آسم
بدترین توصیه‌ای که ممکن است به بیمار مبتلا به آسم شود، این است که از انجام ورزش خودداری کند. با انجام درمان موثر و مناسب، این بیماران می‌توانند مانند همه انسان‌ها به ورزش و فعالیت‌های عادی کاری و تحصیلی بپردازند. تنها نکته مهم این است که در هوای سرد، قبل از انجام فعالیت ورزشی با حرکات نرمشی خفیف، ابتدا بدن خود را گرم کنند تا ورود یکباره هوای سرد به ریه‌ها سبب تشدید علایم بیماری نشود.
توصیه‌های تغذیه‌ای در آسم
همان‌گونه که اشاره کردم پرخوری که سبب بروز چاقی و تشدید رفلاکس میشود، بدترین الگوی تغذیه است. از سوی دیگر نمی‌توان برای تغذیه یک بیمار آسمی یک نسخه جامع تجویز کرد، ولی به‌طور کلی غذاهایی که هر بیمار تجربه کرده و مشخص شده که برای او آزاردهنده است و مثلا باعث سرفه و خارش گلو میشود، باید از برنامه غذایی او حذف شوند. در عین حال می‌توان به چند گروه مواد غذایی اشاره کرد که می‌توانند در بعضی موارد سبب تشدید علایم شوند، مثل غذاهای بسته‌بندی‌شده و کنسروی که حاوی نگهدارنده‌ها هستند، انواع سوسیس و کالباس، غذاهای با ادویه تند، خشکبار دودزده، میگو، بادام‌زمینی و کره بادام‌زمینی، آجیل‌های بوداده، میوه‌هایی مانند خربزه، طالبی، خانواده توتها و کیوی.
آسم و توصیه‌های داخل منزل
مهمترین توصیه، عدم استفاده از سیگار و قلیان توسط بیمار و اطرافیان است چون دود دخانیات حتی باعث میشود خطر ابتلا به آسم در کودکان چندین برابر افزایش یابد. بهتر است حیوانات خانگی مثل گربه و سگ در داخل منزل نگهداری نشوند. اگر سوسک خانگی در منزل وجود دارد، با سمپاشی مناسب به از بین‌بردن آنها اقدام شود.
در سرویس‌های بهداشتی و حمام اگر نشت آب وجود دارد، رطوبت آن سبب رشد قارچ و کپک میشود. بنابراین به رفع آن پرداخته شود. مراقب باشید خاک گلدان‌های داخل منزل به علت آبیاری زیاد به کپک آلوده نشود و در اقلیم‌های مرطوب مثل مناطق ساحلی شمال و جنوب کشورمان جانداری ذره‌بینی به نام مایت در تشک و بالش و ملحفه رشد می‌کند که باید با رعایت اصول بهداشتی و استفاده از اتوبخار یا شست‌وشو با آب ۶۰درجه به حذف آنها اقدام کرد.
گردگیری خانه حتما با یک دستمال نم‌دار و توسط افرادی غیر از فرد مبتلا انجام شود و اگر امکان خرید جاروبرقی و تصفیه‌کننده هوای مجهز به فیلترهای hepa را دارید، از این امر دریغ نفرمایید. داخل منزل حتی‌الامکان از افشانه‌های حشره‌کش، خوشبوکننده، بوگیر، سفیدکننده، جرم‌گیر، پودرهای لباسشویی آنزیم‌دار، براق‌کننده‌ها و عود و اسپند استفاده نکرده یا مصرف آنها را محدود کنید. در فصول سرد از شومینه استفاده نکنید.
آسم و توصیه‌های خارج منزل
در روزهایی که در شهرهای بزرگ و پرترافیک، آلودگی هوا گزارش میشود حتی‌المقدور از منزل خارج نشوید و حداقل فعالیت‌های جسمی مثل ورزش را داشته باشید. گرده‌افشانی گیاهان و پولن آنها نقش مهمی در تشدید علایم برخی بیماران دارد. بنابراین از زمان طلوع آفتاب تا ساعت ۹ صبح و چند ساعت اول بعد از تاریکی هوا که حداکثر گرده‌افشانی رخ می‌دهد، در صورت امکان در فضای باز تردد نکنید.
در آقایانی که موهای بلند دارند، کوتاه‌کردن موها و عدم استفاده از ژل و دوش‌گرفتن بلافاصله بعد از بازگشت به منزل سبب میشود آلرژن‌هایی که روی موها نشسته‌اند، پاک شوند و اگر امکان یک دوش سریع (با توجه خاص به محدودیت منابع آب در کشورمان) وجود نداشت، شست‌وشوی صورت و چشم خود را فراموش نکنید.
در پایان یادآوری این نکته را ضروری می‌دانیم که در «روز جهانی آسم» هیچ‌کدام از ۳۰۰میلیون انسان مبتلا به آسم که حتما یکی از آنها در همسایگی، محل کار یا تحصیل ما یا حتی در منزل خود ما اقامت دارد به مناسبت این روز نیاز به حس ترحم یا حتی همدردی ما ندارد و می‌داند که با درمان‌های در دسترس، بیماری او به‌راحتی قابل کنترل است و میتواند همه مسوولیت‌های عادی زندگی را به دوش بکشد، در تحصیل و اشتغال موفق باشد و در مورد خانم‌ها دوره بارداری و زایمان کاملا طبیعی و بدون خطر را سپری کنند، اما اگر از آنها پرسیده شود به مناسبت این روز چه انتظاری از مردم و مسوولان دارید، حتما حرفهای بسیاری در مورد سیگارکشیدن همکار و همسایه و همشهری خود دارند و حتما از رنجی خواهند گفت که آلودگی هوا و بنزین و گازوییل غیراستاندارد و خودروهای فرسوده و هزینه دارو و درمان بر آنها تحمیل می‌کند.
بیماری آسم چیست؟
آسم یا تنگی نفس (همچنین نفس‌تنگی) بیماری مزمن التهابی راههای هوایی است. ویژگی آن التهاب متغییر این راه‌ها و افزایش پاسخدهی (واکنش) آنها درمواجهه با طیف گسترده‌ای از محرک‌ها می‌باشد افراد مبتلا به این بیماری دچار حملات یا دوره‌های شدیدی می‌شوند که ناشی از واکنش حساسیتی و برونکواسپاسم قابل برگشت و انسداد مجاری تنفسی است. این حملات زمانی بروز می‌کنند که مجاری هوایی در ریه‌ها در اثر عوامل خاص محیط زیستی دچار بیش‌فعالی شده و سپس ملتهب و مسدود می‌شوند. علایم مداوم این بیماری ممکن است شامل تنگی نفس، احساس فشار روی سینه، خلط و سرفه باشد.
عوامل مولد بیماری آسم چیست؟
عوامل مولد بیماری آسم عوامل تحریک کننده برونزاد یا درونزاد هستند که می‌توانند علائم را تشدید کنند و باعث حملات بیماری شوند. عوامل و موجبات بسیاری وجود دارند که می‌توانند علائم بیماری را تشدید کنند و معمولاً از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. از این رو می‌توان با شناسایی و جلوگیری از تماس با این عوامل تحریک کننده از بروز علائم شدید و آزار دهنده بیماری پیشگیری کرد.
عوامل محرک بروز حمله‌های آسم شامل عفونتهای تنفسی فوقانی (مثل سرماخوردگی)، آلرژن‌ها(ذرات گرد و غبار، ذرات ناشی از حیوانات خانگی، کپک و قارچ)، مواد تحریک‌کننده (سیگار، آلودگی‌های هوا)، داروها (بلوک کننده‌های بتا، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی)، مواد نگهدارنده غذایی(سولفیت،MSG) و عوامل غیر اختصاصی (احساسات و هیجانها، هوای سرد، ورزش، بیماری ریفلاکس) است.
علایم بیماری آسم
علایم بیماری آسم شامل این موارد است:
تاکی‌پنه (افزایش تعداد تنفس)
خس خس سینه
گرفتگی سینه
سرفه (به خصوص شبانه)
تولید خلط
درمان
سالمترول بتا-۲ آگونیست بلنداثر رایج در پیشگیری از حملات آسم
بهترین راه جلوگیری از بروز حملات خودداری از تماس با مواد و یا عوامل تحریک کننده‌است.
درمان دارویی
بسته به شدت بیماری نیاز به مصرف دارو در مبتلایان به آسم متغییر است. دارو تنها نقش کنترل علایم را دارد و درمان قطعی دارویی در حال حاضر برای این بیماری وجود ندارد.
برای کنترل علامتی در فاز حاد: بتا-۲ آگونیستهای سریع اثر، آنتی‌کولینرژیکها،
ژنتیک آسم و آلرژی
خلاصه
Sennerti شاید برای اولین بار در سال ۱۶۵۰ با گزارش این که همسرش و سه تا از خواهرها و برادرهای همسرش و یکی از خواهرزاده ها همگی از آسم رنج می برند مسئله ژنتیک و ارثی بودن بیماری را بیان کرد .
Salter در ۱۹۶۰ این سئوال را به طور جدی مطرح کرد ، که آیا آســم یک بیماری ارثی است ؟ و پاسخ این بود ، که شکی نیست که این چنین است و گزارش های زیادی مهر تائید بر آن گذاشت .
به علاوه تعداد مواردی که در آنها پیشینه فامیلی مشاهده می شود بیش از آن چیزی است که این ارتباط را شانسی تصور کنیم .
از طرف دیگر گزارش های اخیر نشان می دهد که انتشار آسم و آلرژی در کشورهای پیشرفته افزایش چشمگیری داشته است و این افزایش به خصوص در نزد کودکان بیشتر محسوس است و با وجود پیشرفت روش های درمانی درصد مرگ و میر مربوط به این بیماری نیز در حال افزایش می باشد .
با توجه به پیشرفت زیاد علم ژنتیک و ایمونولوژی در سال های اخیر و یافتن ارتباط ژنتیک با بیماری های مختلف تماما دال بر این است که در بروز بیماری های آلرژیک علل مختلف از جمله ژنتیک و عوامل محیطی بسیار موثرند .
به نظر می رسد که زمینه مساعد ژنتیکی برای بروز بیماری های آلرژیک تحت تاثیرچندین ژن می باشد که مسلما وجود عوامل محیطی مناسب مثل برخورد با آلرژن های مختلف باعث تحریک این ژن ها و بروز بیماری می شود که حاصل آن افزایش میزان تولید IgE بر علیه آنتی ژن ( آلرژن ) خاص می باشد .
مکانیسم های سلولی مولکولی درگیر در پاتوژنز بیماری های آلرژیک با وجود شناخت نسبی هنوز به وضوح روشن نیست و نیاز به همکاری وسیع و نزدیک رشته های مختلف پزشکی دارد .
در زمینه ژنتیک آسم و آلرژی بیشترین تحقیقات بر روی کمپلکس HLA متمرکز شده است که پلی مورف ترین سیستم فعال ژنتیکی شناخته شده در انسان می باشد . مطالعات انجام شده نمایانگر شواهدی می باشد دال بر این پاسخ های ایمنی و آلرژیک به وسیله ژن های منطقه کلاس HLAII کنترل می شوند . زمینه مساعد حضور آنتی ژن های کلاس HLAII بیمار نقش کلیدی را در مشخص کردن و آلرژن دارا می باشد .مطالعات اخیر نیز نشان داده اند که ژن های پاسخ IgE آلرژن های کاملا خالص شده نزدیک به ژن TCR بوده. در حقیقت ژن درگـــــــیر در آلرژی و فعــــــــالیت برونش ها در روی کروموزوم ۵q,31,33 کنتــــــرل می شوند .همچنین گزارش می شود که ژن درگیر در آلرژی و فعالیت برونش ها در روی کروموزوم ۱۱q13 نزدیک به زنجیره B پذیرنده IgE می باشد .
در سطح سلولی مولکولی ، پاسخ ایمنی به صورت سنتز IgE به وسویله لنفوسیت های B و تولید سیتوکاین ها به وسیله سلول های T اختصاصی آلرژن ( Allergen specific) بـــــیان می شود .آنتی بادی های IgE به پذیرنده های Fce با قدرت پذیرش بالا حضار در سطــح سلول های ماستوسیت و بازوفیل چسبیده که نهایتا مدیاتورهای ( cascade ) واکنش آلرژیک می شوند . با وجود این تاکنون مکانیسم مسئول در بروز همزمان allergen specific Tcell و سلول های B تولید کننده IgE فعال شدن ماستوسیت ها ، بازوفیل ، ائوزینوفیلها که نقش مهمی در پاتوژنز آلرژی دارند کاملا روشن نشده و طبیعی است که روشن شدن وضعیت تحت گروه های سلول های CD4+Th و سلول های تولید INF.IL2 TNF, و هم چنین سلول های Th2 که تولید IL10,IL5 , IL4 را به عهده دارند کمک شایانی در این رابطه خواهند نمود .
توصیه های تغذیه ای برای مبتلایان به آسم و آلرژی
۱- برخی از واکنشهای مربوط به بیماری آسم به افزودنیهای غذایی مثل سولفیتها[۱]، تارترازین (نوعی رنگ زرد افزودنی) بنزوات سدیم و سالیسیلاتهای طبیعی[۲] (ترکیبات شبیه آسپرین که در بسیاری از غذاها یافت میشود) مربوط است. یک پزشک یا متخصص آلرژی میتواند به شما کمک کند که به کدامیک از مواد بالا حساسیت دارید.
۲- کمبود منیزیم اغلب در مبتلایان به آسم یافت میشود. منیزیم میتواند از اسپاسم ماهیچه‌ها جلوگیری کرده یا آنرا متوقف کند. بنا براین رژیم غذایی غنی از منیزیم میتواند برای مبتلایان به آسم مفید باشد از منابع خوب منیزیم مغزها و غلات ، حبوبات، سبزیجات برگ سبز تیره، ماهی و گوشت قرمز می‌باشند.
۳- کمبود سلنیوم به میزان قابل توجهی میتواند خطر آسم را افزایش دهد. سلنیوم به عنوان یک آنتی اکسیدان از تخریب سلولها، آسیب کروموزومها و سرطانها جلوگیری می‌کند. از منابع عالی سلنیوم عبارتند از مغزهای برزیلی، جگر، قلوه، نان تهیه شده از اردکامل، ماهی خال مخالی، جوانه گندم، سبوس‌ها، ماهی تن، پیاز، گوجه فرنگی و کلم بروکلی.
۴- کمبود ویتامین B6 در بسیاری از مبتلایان به آسم مشاهده شده است. کمبود این ویتامین به این دلیل است که داروهایی که در بسیاری از مبتلایان به آسم استفاده می شود در جذب ویتامین B6 تداخل می‌کنند. افزودن مکمل ویتامین B6 به رژیم غذایی بیماران وقوع حمله‌های آسمی را کاهش می‌دهد. از منابع ویتامین B6 می‌توان سیب زمینی، غلات صبحانه، نان، گوشت قرمز، ماهی، تخم مرغ، انواع لوبیاهای پخته، موز، مغزها و دانه‌ها خصوصاً دانه آفتاب گردان را نام برد.
۵- به مقدار کافی از میوه‌های تازه بخورید تا ویتامین C کافی به دست آورید. ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان و ضد التهاب قوی عمل می‌کند. بنابراین فعالیت ضد التهابی این ویتامین میتواند علائم بیماری آسم را کاهش دهد.
۶- از کافئین، شکر، نمک و آب کلرینه شده پرهیز کنید. به یادداشته باشید که بسیاری از غذاهای فرآوری شده محتوی نمک و یا شکر می‌باشند.
۷- ویتامین B12 اگر به مقدار زیاد دریافت شود میتواند واکنشهای مربوط به بیماری آسم را در کسانیکه به مواد غذایی حاوی سولفیتها حساسیت دارند، کاهش دهد. از منابع ویتامین B12 عبارتند از: تمام غذاهای حیوانی مثل گوشت، شیر، فرآورده‌های لبنی، ماهی، تخم مرغ و همچنین غذاهای غنی شده با این ویتامین مثل غلات صبحانه، عصاره مخمر و بعضی از جلبکها مثل جلبک دریایی.
۸- اگر شما به مدت طولانی از کورتونها (قرصهای استروئیدی) برای کنترل آسم استفاده می‌کنید، به منظور پیشگیری از اثرات جانبی این داروها، مصرف نمک و مواد غذایی غنی از نمک (سدیم) را محدود کنید و همچنین مقدار کلسترول و چربی دریافتی رژیم خود را کاهش دهید. کورتونها باعث نگهداری نمک در بدن شده و چربی خون را بالا می‌برند.
۹- افرادیکه مبتلا به آسم هستند و در ضمن چاق نیز می‌باشند، عملکرد ریه آنها هنگامیکه وزن خود راکاهش می‌دهند، بهبود می‌یابد اگر شما باید وزن خود را کاهش دهید از نکات زیر پیروی کنید:
الف- مقدار شکر موجود در غذای خود را کاهش دهید.
ب- از غذاهای سرخ شده اجتناب کنید.
ج- از وعده های غذایی کم ولی به دفعات استفاده کنید (۶ وعده غذایی در هر روز توصیه میشود).
د- با پزشک خود در مورد یک برنامه ورزشی منظم مشورت کنید.
هـ – ۶۰ تا ۸۰ اونس آب در هر روز بنوشید.
پ- گوشت، مرغ و ماهی کم چرب استفاده کنید.
ت- از گوشتهای فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس پرهیز کنید.
ث – به جای استفاده از نان سفید از نانهای تهیه شده از غلات سبوس‌دار استفاده کنید.
۱۰- برخی از مواد غذایی شامل ترکیباتی هستند که به آنها فیتوکمیکالها، بیوفلاونوئیدها و یا اسیدهای چرب ضروری گفته می‌شوند. این ترکیبات فعالیت ضد التهابی و آنتی هیستامینی طبیعی دارند و به بهبود علائم آسم کمک می‌کنند برخی از این مواد عبارتند از:
– انواع سیب‌ها و پیازهای قرمز رنگ
– انواع توتها و میوه‌های رنگی که حاوی ترکیبات بیوفلاونوئید هستند.
– گردو به دلیل وجود اسیدهای چرب ضروری امگا-۳٫
۱۱- برخی از افراد نسبت به بعضی از مواد غذایی زیر حساسیت دارند و ممکن است علائم آسم در آنها به دلیل مصرف این مواد غذایی پدید آید و یا اینکه تشدید شود از این مواد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– شیر و فرآورده‌های لبنی
– گندم
– ذرت بصورت شربت ذرت و نشاسته ذرت
– بادام زمینی
– سویا
– تخم مرغ
اینها مواد غذایی هستند که شما باید مدت کوتاهی مصرف آنها را محدود کنید تا بفهمید به کدامیک از آنها حساسیت دارید.
۱۲- بسیاری از افراد مبتلا به مشکلات تنفسی مزمن مثل آسم هنگامیکه معده آنها پر است احساس تنگی نفس می‌کنند. این به این دلیل است که زمانیکه معده آنها پر است دیافراگم نمی‌تواند به خوبی کار خود را انجام دهد. بنابراین از وعده‌های غذایی کم حجم ولی متعدد استفاده کنید تا هم دچار تنگی نفس و هم دچار ریفلاکس (برگشت اسید معده) که در بسیاری از مبتلایان شایع است، نشوید. در ضمن به نکات زیر درهنگام صرف غذا توجه داشته باشید:
– قبل از اینکه خیلی خسته و یا خیلی گرسنه شوید، غذا بخورید.
– هنگامیکه غذا را می‌جوید، و می‌خورید نفس بکشید، اگر احتیاج دارید که نفسی تازه کنید، خوردن را متوقف کنید. و در هنگام صرف غذا آرامش داشته باشید.
– هنگامیکه غذا می‌پزید، دو برابر یا ۳ برابر مقدار مورد نیاز خود تهیه کرده و در فریزر نگهداری کنید تا زمانیکه احساس ناراحتی می‌کنید و نمی‌توانید غذا درست کنید، از آنها استفاده کنید.
– برای اینکه احساس پری نداشته باشید سعی کنید، از مواد غذایی که نفخ ایجاد می‌کنند کمتر استفاده کنید مثل: مار چوبه، انواع لوبیاها، کلم بروکلی، گل کلم، کلم برگ، کلم دکمه‌ای، نوشیدنیهای گازدار، خیار، خربزه، سیر، پیاز (خام)، نخود، لپه، انواع فلفلها، ترب، سوسیس، مواد غذایی محتوی ادویه‌های تند و انواع شلغم.
کلمات کلیدی مطلب : آلرژی – آسم – تغذیه –
آسم آلرژیک چیست و چگونه درمان میشود ؟
مطالب مرتبط
عصرعلم (درباره نویسنده) ۱۰ دی ۱۳۸۸ بیماری ها ۲,۴۶۷ بار مشاهده شده ۶ دیدگاه
کلمه آسم از زبان یونانی گرفته شده است که معنی آن تنگی نفس است آسم بیماری مزمن مجاری هوایی است که با واکنش بیش از حد مجاری هوایی به طیف وسیعی از محرک ها شناخته می شود؛این پاسخ بیش از حد ، به التهاب و انسداد مجاری هوایی می انجامد.آسم یک بیماری حمله ای است که در فواصل معین بروز می نماید، معمولا حملات آسم ، کوتاه مدت می باشد و هر حمله بیش از چند دقیقه تا چند ساعت طول نمی کشد؛بعد از پایان این مدت به نظر می رسد که بیمار بهبودی کامل پیدا کرده است. یکی از دلایل ورم در افراد مبتلا به آسم ،آلرژی است درمان یا کنترل آسم به طریق ۲ گروه دارو انجام میشود:
داروهای موضعی (گشاد کنندگان لوله‌های تنفسی) مانند سالبوتامل
داروهای ضد ورم مانند کورتونها
شیوع آسم :
آسم یک بیماری شایع است و بیش از ۱۰۰میلیون نفر از مردم دنیا به این بیماری مبتلا می باشند. آسم یک بیماری غیر واگیر است که اغلب جنبه ی ارثی داشته و می تواند در هر سنی رخ دهد، اما تقریبا نیمی از تمام موارد جدید بیماری، در کودکان زیر ۱۰ سال بروز می نماید.
بیماری و آلرژی آسم
علت آسم :
محرک هایی که باعث پاسخ بیش از حد مجاری هوایی و شروع حمله ی آسم می گردند را می توان به هفت گروه تقسیم نمود که عبارتند از:
۱. آلرژن ها : موادی که باعث ایجاد حساسیت و پاسخ بیش از حد دستگاه ایمنی می شوند را مواد حساسیت زا یا آلرژن می نامند.اکثر آلرژن های ایجاد کننده ی آسم به وسیله ی هوا منتقل می شوند و برای ایجاد یک حالت حساسیت لازم است که به مقدار کافی در هوا موجود باشند؛پس از آنکه حساسیت ایجاد شد،در برخورد های بعدی بیمار نسبت به آلرژن عکس العمل شدیدتری نشان می دهد به طوری که مقادیر جزئی از آلرژن موجب تشدید قابل ملاحظه ی بیماری خواهد شد. این نوع آسم را که توسط آلرژن ها ایجاد می شود آسم آلرژیک می نامند ؛ غالبا فصلی بوده و به طور شایع در کودکان و جوانان دیده می شود.
۲. محرک های دارویی:بعضی افراد که آسم دارند،به مصرف آسپرین حساس می باشند و مصرف آن در این افراد باعث ایجاد حمله ی آسم می شود.
۳. عوامل محیطی و آلودگی هوا: علل محیطی ایجاد آسم معمولا با شرایط آب و هوا که باعث افزایش غلظت آنتی ژن ها و مواد آلوده کننده ی موجود در هوا می شوند،ارتباط دارد.این شرایط معمولا در شهر های صنعتی بزرگ و مناطق شلوغ شهر فراهم بوده و غالبا با تغییر درجه حرارت و سایر عواملی که باعث ایجاد توده ی هوای راکد می شوند،همراه است.در این شرایط اگرچه در کلیه افراد جامعه علائم تنفسی پیدا می شود ولی شخص مبتلا به آسم با شدت بیشتری درگیر می شود.
۴. عوامل شغلی: در برخی موارد استنشاق ماده ای که به طور مرتب در محیط کار وجود دارد باعث ایجاد آسم می شود که این حالت را آسم شغلی می نامند. تقریبا حدود ۲۰۰ ماده ی مصرفی در مکان های کاری وجود دارند که به عنوان آغاز کننده ی آسم شناخته شده و عبارتند از : رزین ها،چسب ها و لاستیک خام،آنزیم های بیولوژیک (مانند پاک کننده های لباس) و برخی مواد شیمیایی به خصوص ایزوسیانید که در رنگ کاری با اسپری به کار می رود.
۵. عفونت ها: عفونت های تنفسی شایع ترین علت ایجاد کننده ی حملات حاد آسم می باشند.تحقیقات نشان داده است که عفونت های تنفسی با منشا ویروسی ،باعث حمله ی حاد آسم می شوند و شواهدی وجود ندارد که نشان دهد عفونت های باکتریایی نقشی در این پدیده دارند.
۶. ورزش: فعالیت فیزیکی می تواند باعث بروز آسم شود و همچنین ممکن است حمله ی آسم را تشدید نماید. استنشاق هوای سرد در ضمن ورزش به طور قابل ملاحظه ای باعث افزایش شدت حملات آسم می شود،در صورتی که استنشاق هوای گرم و مرطوب ممکن است باعث کاهش و یا قطع حمله ی آسم گردد.بنابراین فعالیت های ورزشی از قبیل سرسره روی یخ ، اسکی و هاکی روی یخ بیشتر از شنا در استخر گرم و سرپوشیده دارای اثرات تحریکی بر روی مجاری هوایی است.
۷. فشارهای عصبی: در حال حاضر اطلاعات واقعی و فراوانی وجود دارد که نشان می دهد عوامل روانی قادرند سبب تشدید یا تخفیف بیماری آسم شوند.
علائم آسم :
آسم یک بیماری دوره ای است که در حد فاصل دوره های تشدید حاد آن ، دوره های بدون علامت وجود دارد.سه علامت اصلی آسم شامل : تنگی نفس،سرفه،خس خس سینه می باشند.
در معمول ترین شکل،آسم یک بیماری دوره ای است که در آن تمام علایم سه گانه با هم وجود دارند.در آغاز حمله ی آسم ،به بیمار احساس گرفتگی در قفسه سینه دست می دهد مه اغلب همراه با یک سرفه ی بدون خلط است.تنفس به حد قابل شنیدن خشن بوده و خس خس سینه در هر دو مرحله ی تنفس (دم و بازدم) واضح است.بازدم طولانی می شود و بیمار اغلب دچار افزایش تعداد تنفس ، افزایش تعداد ضربان قلب و افزایش خفیف فشار خون می گردد.
راههای تشخیص آسم
اولین قدم تشخیص آن است و آن را از ۲ طریق باید شناسایی کرد:
علائم: تنگی نفس ، سرفه.
اسپیرومتری: اگر ۱-FEV زیر حد نرمال باشد و بعد از استنشاق سالبوتامول به حد نرمال برگردد. البته در مواردی مانند آسم خفیف امکان شهود و اثبات این ۲ طریق امکان نداشته باشد باید از تست با متاکولین استفاده کرد.
سنجش تنفس Spirometry
رادیوگرافی از قفسه سینه برای آسم
آسم یک مریضی مزمن برونشها (لوله‌های هوائی) می‌باشد که علت آن ورم دیوارههای این لولهها است. این ورم باعث تنگی تنفس (بازدم) و سرفه و حالت گرفتگی قفسه سینه میشود. یکی از عناصر اصلی برای تشخیص آسم ، وجود تنگی لوله‌های هوایی موقع بازدم است. به همین علت یکی از مهمترین آزمایشها برای پزشک سنجش تنفس (اسپیرومتری) است که از طریق آن می‌توان آسم را تشخیص داد و کنترل درمان را از طریق آن پیگری کرد. Spirometry آزمایش بدون درد و Non INVASIVE است که با آن می‌توان تنفس یک فرد را اندازهگیری نمود. (حجم تنفسی). اسپرومتری در سال ۱۹۴۶ در انگلیس اختراع شد.
تنفس چیست ؟
تنفس عملی است که به طریق آن اکسیژن از اتمسفر بیرون به نایژکها منتقل می‌شوند و بالعکس دی اکسید کربن از نایژکها به بیرون فرستاده می‌شوند. تنفس از ۲ فاز تشکیل شده است. یک دم و دیگری بازدم ، و در طی هر فاز ، دم مقدار ثابتی هوا وارد ششها شده و همانقدر هم خارج در بازدم خارج میشود. ترکیب هوای وارد شده با هوای خارج شده تفاوت دارد، هوای دم غنی از اکسیژن و فقیر از دیاکسید کربن است در حالی که هوای بازدم برعکس غنی از دیاکسید کربن و فقیر از اکسیژن می‌باشد. در ششها همیشه مقدار هوای ثابتی در پایان هر بازدم باقی می‌ماند که به آن حجم باقیمانده می‌گویند.
طبقه بندی آسم قبل از درمان بر اساس علائم و FEV-1
خفیف موعدی
همیشگی خفیف
همیشگی متوسط
همیشگی وخیم
درمان آسم :
حذف عامل یا عوامل ایجاد کننده ی آسم در محیط زیست بیماران مبتلا به آلرژیک ، موفقیت آمیزترین وسیله ایست که برای درمان این حالت در دسترس است.
درمان های دارویی : داروهای مورد استفاده در درمان آسم را می توان به سه دسته ی اصلی تقسیم کرد که عبارتند از :
۱. داروهای تسکین دهنده: این داروها اثرات خود را با شل کردن عضلات دیواره مجاری هوایی اعمال کرده و باعث باز شدن مجاری هوایی و برقراری جریان هوا می شوند،که در نتیجه ی این اعمال ،تنفس فرد به آسانی انجام می پذیرد.این دارو ها را اصطلاحا داروهای گشادکننده ی برونش می نامند و به صورت استنشاقی (اسپری) مصرف می شوند.این اسپری ها معمولا به رنگ آبی می باشند اما گاهی اوقات به رنگ های سبز و یا خاکستری هم ساخته می شوند.در اکثر موارد،زمانی از این اسپری ها استفاده می شود که علائم بیماری بروز کرده و بیمار احساس ناراحتی می کند؛اما اگر بیمار مبتلا به آسم شدید باشد مصرف روزانه و منظم این اسپری ها توصیه می شود.از این گروه می توان اسپری سالبوتامول را نام برد که آگونیست بتا ۲ گیرنده های آدرنرژیک و کوتاه اثر می باشد.
۲. داروهای پیشگیری کننده: این داروها با کاهش التهاب در مجاری هوایی اثر خودرا اعمال می نمایند و در نتیجه باعث کاهش تحریک پذیری آن ها می شوند.بر خلاف داروهای تسکین دهنده که اکثرا فقط در هنگام ناراحتی بیمار مصرف می شوند، این دسته از داروها را باید به صورت منظم و معمولا روزی ۲بار مصرف نمود.اسپری های پیشگیری کننده معمولا به رنگ قهوه ای یا نارنجی هستند و برخی از آنها نیز قرمز و زرد می باشند.از این گروه می توان اسپری بکلومتازون را نام برد.
۳. داروهای اورژانسی: هنگامی که یک آسم حاد رخ می دهد ، دو روش درمانی اورژانس برای درمان آن در دسترس است:
o استفاده از مقادیر زیاد داروهای تسکین دهنده (اغلب از طریق یک دستگاه نبولایزر)
o استفاده از مقادیر زیاد یک داروی ضد التهاب (مانند قرص های استروئیدی یا تزریق آمپول استروئیدی)
دستگاه نبولایزر یک دستگاه ساده ی کمپرسور هوا می باشد که باعث تبدیل داروها به صورت ذرات ریز شده و با این وسیله ، داروها به صورت اسپری درآمده و از طریق یک ماسک و لوله ی دهانی ، می توان آنها را استنشاق نمود.
پیش آگهی آسم :
بسیاری از کودکان و بزرگسالان دارای آسم اگر از توصیه های پزشک برای وضعیت خود بهره ببرند و از برنامه درمانی پیروی کنند می توانند یک زندگی عادی داشت باشند.آسمی که در کودکی شروع می شود در حدود سن ۲۰ سالگی در نیمی از افراد برطرف می گردد.
کنترل آسم :
یکی از مهمترین راه های کنترل آسم استفاده ی دقیق و برنامه ریزی شده از داروها می باشد اما کنار مصرف دارو،می توان از نکات زیر برای کاهش خطر حمله و کاهش علائم آسم استفاده نمود.
-همیشه وسیله ی استنشاق را به همراه داشته باشید و آن را در مسافرت ها و تعطیلات فراموش نکنید.
-از موادی که پاسخ آلرژیک ایجاد می نمایند دوری کنید و از حیواناتی که دارای پشم و مو هستند مانند حیوانات خانگی در صورت حساسیت به آن ها ، دوری کنید.
-به طور مداوم ورزش کنید اما از ورزش کردن در هوای سرد خودداری نمایید زیرا باعث تحریک می شود.
-سیگار نکشید و سعی کنید از محیط های آلوده و دود سیگار افراد سیگاری دوری نمایید.
-اگر حملات شما به سبب فشارهای عصبی و استرس ایجاد می شود ، سعی کنید از اعمال و ورزش های آرام بخش استفاده نمایید.
منابع و مآخذ :
کتابچه سلامت _انتشارات تابش اندیشه _گردآوری و تدوین دکتر جواد عبدالملکی ، متین رحمت پناهی
سایت رشد
از آلرژی کودکی تا آسم بزرگسالی
جام جم: متاسفانه آلرژی چه فصلی باشد، چه همیشگی و متناوب، همه افراد را در هر سنی میتواند درگیر کند. حتی برخی نوزادان نیز دچار آلرژی‌های پوستی، تنفسی یا گوارشی هستند و عوارض حساسیتی را همگام با رشد خود به سنین بعدی و حتی بزرگسالی منتقل می‌کنند.
دکتر فیروزه ساجدی، متخصص بیماری‌های اطفال در پاسخ به این پرسش می‌گوید: متاسفانه در بیشتر موارد برای آلرژی یا حساسیت، درمان قطعی وجود ندارد، چراکه امکان شناسایی ماده آلرژی‌زا در بسیاری موارد ممکن نیست.
در چنین مواردی تنها راه، بهره‌گیری از درمان علامتی و پیشگیرانه است که شامل استفاده از داروهای آنتی‌هیستامینی متناسب با سن کودک به منظور کاهش و کنترل واکنشهای آلرژیک میشود.
به این ترتیب با استفاده از درمان‌های علامتی خارش و آبریزش به عنوان شایع‌ترین عوارض آلرژی کاهش می‌یابد. از سوی دیگر تا آنجا که ممکن است باید از مواجهه کودک با عوامل محیطی آلرژی‌زا یعنی گرده گل و گیاهان، گرد و غبار و نیز مواد غذایی حساسیت‌زا جلوگیری به عمل آورد.
دکتر ساجدی در گفت‌و‌گو با «جام‌جم» با تاکید بر اینکه وجه‌تمایز علامت‌های آلرژی با نشانه‌های سرماخوردگی نداشتن تب است، برای روشن‌شدن علت‌های احتمالی بروز آلرژی در کودکان توضیح می‌دهد: این درست است که احتمال ابتلا به آلرژی در برخی ماه‌های سال در کودکان و البته بزرگسالان مستعد افزایش پیدا می‌کند.
یعنی افزایش میزان آلاینده‌ها در هوا و وجود ذرات معلق در فصل بهار، تابستان و پاییز از جمله زمان‌هایی است که علائم ابتلا به آلرژی در کودکان افزایش پیدا می‌کند البته این علائم در شرایط آب و هوایی مختلف، متفاوت است و حتی ممکن است به بروز عفونتهای ویروسی و باکتریایی نیز منجر بشود.
این متخصص اطفال تاکید می‌کند: نباید فراموش کرد که هر اندازه سیستم ایمنی بدن کودک ضعیف‌تر باشد، امکان ایجاد علائم شدید ناشی از آلرژی مانند اختلالات تنفسی افزایش پیدا می‌کند. یعنی دیده شده است در مواردی که علامت‌های تنفسی و افزایش حساسیت، راههای هوایی تحتانی کودک را درگیر کرده است، زمینه ابتلا به آسم در بزرگسالی بیشتر بوده است. بر این اساس توصیه میشود که با بروز علائم آلرژی در کودک، درمان‌های کنترلی و پیشگیرانه آغاز شود. گرچه امکان حذف ماده آلرژن از زندگی کودک اصلا ممکن نباشد.
از کودکان محافظت کنید
تحقیقات نشان داده است در روزهایی که میزان آلاینده‌ها در هوا افزایش پیدا می‌کند، علائم آلرژی یعنی قرمزی و خارش چشم‌ها، آبریزش بینی، عطسه و تنگی نفس در کودکانی که زمینه ابتلا به حساسیت را دارند، افزایش پیدا می‌کند. پس توصیه میشود از قرار گرفتن آنان در معرض آلاینده‌ها بدون استفاده از ماسک و در مدت طولانی جلوگیری شود.
متخصصان اطفال تاکید می‌کنند که برای جلوگیری از بروز علائم حساسیت احتمالی به برخی مواد غذایی نه‌تنها به واکنشهای احتمالی آلرژیک کودک پس از مصرف هر ماده غذایی توجه شود، بلکه مصرف مواد غذایی که به صورت مصنوعی و فرآوری شده و با استفاده از افزودنی و نگهدارنده‌ها تهیه میشود، در کودکان به حداقل برسد. برخی میوه‌ها و صیفی جات مانند گوجه فرنگی، بادمجان، خربزه، انگور و کیوی و مواد غذایی چون ماهی، میگو و بادام‌زمینی با احتیاط فراوان به کودکان داده شود و پس از بروز آلرژی نیز بهتر است از دادن این خوراکی‌ها به کودک تا درمان زمینه‌ای آلرژی جلوگیری شود.
آلرژی به ارث می‌رسد
به گفته دکتر ساجدی، نباید فراموش کرد که در برخی موارد دیده شده است که پاسخ سیستم ایمنی بدن ما در مقطعی نسبت به نوعی ماده آلرژی‌زا با زمان دیگر متفاوت است. یعنی در کودکی نسبت به ماده‌ای آلرژی‌زا واکنش نشان می‌دهیم، اما این واکنش با افزایش سن از بین می‌رود.
این متخصص اطفال با تاکید بر اینکه آلرژی به طور قطعی جنبه ارثی دارد، می گوید: البته آلرژی در برخی خانواده‌ها به اشکال متفاوتی در نسل‌های بعدی بروز پیدا می‌کند، اما بروز بیماریهایی مانند تب یونجه، (بیماری شبیه آسم و تنگی نفس) آسم، آلرژی فصلی و بروز خارش و سوزش پوست پس از استفاده از شوینده‌ها در هر یک از والدین میتواند احتمال بروز آلرژی در فرزندان را افزایش دهد. حتی ممکن است بروز آلرژی فصلی در مواجهه با گرده گل و گیاه و گرد و غبار صورت نگیرد بلکه در مواجهه با بالش‌های پردار، فرش‌های پشمی و انواع عطرها یا شوینده‌ها در خانه اتفاق بیفتد.
مراجعه به کلینیک آلرژی همیشه کمک نمی‌کند
بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی چه کودک باشند و چه بزرگسال، از مراجعه به کلینیک‌های آلرژی ابراز نارضایتی می‌کنند و معتقدند آزمایش‌های صورت گرفته روی آنها نتوانسته است در یافتن زمینه و علت بروز آلرژی در آنها کمک‌کننده باشد.
دکتر ساجدی در این ارتباط معتقد است میلیون‌ها آنتی‌ژن یا عامل آلرژی‌زا وجود دارد که کیت‌های تشخیصی در این کلینیک‌ها قادر به تشخیص درصد کوچکی از آنهاست.
به این ترتیب، تشخیص عامل آلرژی در بسیاری افراد اصلا ممکن نیست، اما گرفتن مشاوره از این کلینیک‌ها تا حدی میتواند به شناسایی آنتی‌ژن‌های آلرژیک در مبتلایان به حساسیت کمک کند. بر این اساس برای درمان کنترلی آلرژی راههای موثرتر از دوری از عوامل و مواد آلرژی‌زا، مصرف داروهای آنتی‌هیستامینی و اصلاح الگوی تغذیه‌ای برای تنظیم و تقویت سیستم ایمنی وجود ندارد.
بهبود آسم و آلرژی با نمک‌درمانی
دارچین: به تازگی پزشکان اثبات کرده‌اند که تنفس کردن در محیط مملو از نمک میتواند برای درمان آسم و آلرژی مفد باشد. اگرچه مصرف بیش از حد نمک به صورت خوراکی، ممکن است ریشه بسیاری از بیماری‌ها و فشار خون باشد، اما تنفس آن نوعی شیوه نوین درمانی است که بیماری‌های سیستم تنفسی را درمان می‌کند.
LEAD salttherapy بهبود آسم و آلرژی با نمک‌درمانی
درمان عطسه و آبریزش بینی
نمک درمانی به تازگی در ایالات متحده آمریکا، به شیوه‌ای برای درمان عطسه و آبریزش بینی تبدیل شده است. اما یک پزشک لهستانی، سال‌ها پیش تنفس در فضای مملو از نمک دریایی و معادن نمک را درمانی برای بیماری‌های تنفسی می‌دانست. او معتقد بود که ذرات نمک به طور خاص می توانند کیفیت تنفس را بالا برده و فرآیند تنفس را بهبود بخشند.
بر همین اساس مرکز سلامتی تنفسی واقع در دره سیلیکون کالیفرنیا، درمان با نمک دریا را به طور حرفهای آغاز کرده است. این مرکز ادعا می‌کند که در مدتی کوتاه توانسته است پنج بیمار مبتلا به آسن، سینوزیت و آلرژی شدید را با این شیوه درمان کند. درمان عطسه، سرفه و آبریزش بینی هم بخش دیگری از فعالیت‌های این کلینیک است.
پاکسازی ریه‌ها
پاکسازی ریه‌ها از آلاینده‌های شهری و صنعتی، کارکرد دیگر نمک‌درمانی است. در مرکز سلامتی تنفسی، افرادی که برای پاکسازی ریه‌هایشان مراجعه کرده‌اند حدود ۴۵ دقیقه یا بیشتر در اتاقک‌های غارمانند که مملو از نمک است، باقی می‌مانند. تنفس در این فضا میتواند با از بین بردن باکتریها، به پاکسازی مخاط بینی و ریه‌ها کمک کند.
darchin1 بهبود آسم و آلرژی با نمک‌درمانی
پسوریازیس و اگزما
نمک‌درمانی علاوه بر بیماری‌های تنفسی میتواند تسکین دهنده برخی بیماری‌های پوستی هم باشد. پزشکان به تازگی تاثیر درمان با نمک برای برخی بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس و اگزما را اثبات کرده‌اند.
نمک‌درمانی در خانه
کلینیک‌های نمک‌درمانی هنوز در سراسر دنیا کمتر از تعداد انگشتان دست هستند. پس اگر قصد دارید از فواید درمانی نمک کمک بگیرید، می‌توانید راه‌هایی را در خانه امتحان کنید.
راه‌هایی مانند استفاده از لامپ‌های نمک، تنفس بخار آب و نمک (برای بهبود شرایط تنفسی)، حمام نمک (برای درمان مشکلات پوستی) و اسکراب بدن با نمک به شما کمک می‌کنند تا به سادگی از ویژگی‌های درمانی نمک کمک بگیرید.
darchinmag2 بهبود آسم و آلرژی با نمک‌درمانی
هشدار درباره شیوع آسم و آلرژی
کد خبر: ۳۹۸۰۸۰تاریخ انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۳ – ۰۲:۵۵ – ۰۵ May 2014
رئیس انجمن علمی آسم و آلرژی با اشاره به افزایش شیوع آسم در کشورهای در حال توسعه و ۸ عاملی که موجب تشدید حملات آسم گفت: مبتلایان به بوی رنگ، بعضی غذاها و داروها، شوینده‌ها، حیوانات اهلی و پرندگان حساس هستند.
به گزارش فارس، مصطفی معین در نشست خبری هفدهمین همایش روز جهانی آسم و بزرگداشت هفته آلرژی اظهار داشت: از ۳۰ سال پیش تاکنون شیوع آسم و آلرژی رو به افزایش است. همچنین شیوع این اختلال در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است.
وی افزود: شیوع علائم در ایران در پژوهشی که ۵ سال پیش انجام شده نشان داد که حدود ۱۳ درصد افزایش یافته و هنوز هم در حال افزایش است. در همان مطالعه نشان داده شد که در کلان‌شهری مثل تهران شیوع آسم و آلرژی حدود ۳۵ درصد است. این در حالی است که پژوهش ۱۵ سال قبل شیوع ۱۰ درصدی را گزارش می‌داد.
رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آلرژی گفت: آسم دو ویژگی دارد که ویژگی اول آن مربوط به هزینه‌های زیاد درمان و مراقبت این بیماری برای خانواده‌ها و جامعه است. در پژوهشی که ۲ سال پیش انجام دادیم معلوم شد هر بیمار به طور متوسط حدود ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارو و درمان نیاز دارد که این رقم به جز هزینه‌های بستری است. ویژگی دوم مربوط به کاهش کیفیت زندگی مبتلایان است. این افراد به دلیل سرفه زیاد ناچار به غیبت از مدرسه و محل کار خود هستند بنابراین سطح بهره‌وری‌شان در جامعه کاهش می‌یابد.
معین ادامه داد: حدود ۱۷ سال قبل نهاد GINA «ابتکار جهانی برای پیشگیری و کنترل آسم» زیرنظر سازمان جهانی بهداشت شکل گرفت تا نشان دهد آسم و آلرژی رو به افزایش است. این نهاد سیاست‌ها و راهبردهای جهانی را با کمک دانشمندان بزرگ تدوین و به کشورهای دیگر اعلام می‌کند. یکی از تصمیماتی که GINA در نظر گرفت برگزاری روز جهانی آسم بود.
وی افزود: خوشبختانه ایران از همان سال همایش روز جهانی آسم را در تهران و چند شهر دیگر برگزار کرد. کمیته کشوری آسم و آلرژی، انجمن آسم و آلرژی ایران، مرکز تحقیقات ایمونولوژی آسم و آلرژی و اداره کل بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت متولیان برگزاری این همایش هستند.
معین گفت: آسم بیماری بسیار شایع و مزمن ریه است که در همه گروه‌های سنی میتواند افراد را مبتلا کند اما شیوع آن در کودکان بیشتر است. کسانی که زمینه ارثی داشته باشند در برخورد با عوامل محیطی دچار مشکل می‌شوند. خس خس کردن صدا یکی از ویژگی‌های مهم آسم است که اواسط و آخر شب و اول صبح عارض میشود.
رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آلرژی اظهار داشت: این افراد به دلیل سرفه‌های شدید دچار بدخوابی می‌شوند و سر و کار آنها به اورژانس کشیده میشود. یکی دیگر از مشکلات مبتلایان هنگام ورزش کردن است. همچنین موقع سرماخوردگی دچار حملات آسم می‌شوند.
وی ادامه داد: مبتلایان به بوی رنگ، بعضی غذاها و داروها، شوینده‌ها، حیوانات اهلی و پرندگان حساس بوده به همین دلیل توصیه میشود تا از بالش پر استفاده نکنند.
معین با بیان چگونگی ابتلا به آسم در مبتلایان گفت: التهاب و تورم مزمن در ناحیه هوایی موجب ابتلا به بیماری آسم میشود. این التهاب باعث تحریک‌پذیری ناحیه هوایی شده و ترشحات مخاط نیز بیشتر میشود. متاسفانه این اختلال به دلیل ارثی بودن ریشه‌کن میشود اما تشخیص زودهنگام میتواند بیماری را کاملا کنترل کند. چنانچه فرد تحت درمان قرار نگیرد در عملکرد شغلی و اجتماعی او اختلال به وجود می‌آید.
رئیس انجمن علمی آسم و آلرژی با اشاره به شعار سال جاری روز جهانی آسم مبنی بر «شما می‌توانید آسم خود را کنترل کنید» تصریح کرد: هدف از انتخاب این شعار این است که خود بیمار برای تشخیص، مراقبت و اقدامات درمانی خود تلاش کند. در واقع منظور از شما خود بیمار است البته این مهم در صورتی رخ می‌دهد که آموزش لازم به بیمار و خانواده او داده شود که این وظیفه به عهده پزشکان است.
وی ادامه داد: روز جهانی آسم سه هدف اصلی را دنبال می کند هدف اول افزایش آگاهی بیماران و خانواده آنهاست. هدف دوم روزآمد شدن اطلاعات علمی و تخصصی کادر پزشکی و پرستای جهت آشنایی با آخرین دستاوردهای پزشکی و هدف سوم ارائه برنامه‌های کلان از سوی مسئولان وزارت بهداشت و جامعه است.
وی افزود: برای اینکه سیاست‌های ملی در هر کشوری اجرا شود باید کادر‌های مختلف پزشکی با یکدیگر تعامل کنند.
رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آلرژی ایران گفت: دو نوع دارو برای درمان آسم و آلرژی وجود دارد. گروه اول اسپری‌ها هستند که خود به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول اسپری‌های نجات‌بخش است که حملات آسم را به طور سریع کنترل می‌کند و دسته دوم اسپری‌های ضدالتهابی و پیشگیری کننده است که از نوع کورتون‌های استنشاقی است. گروه دیگر داروها نیز داروهای تزریقی هستند که در شرایط استثنایی تجویز می‌شوند.
معین ادامه داد: این داروها باید در بلندمدت به پزشک و به طور منظم مصرف شوند. داروهای تزریقی نیز بر حسب نیاز تجویز می‌شوند. بیماران نگران استفاده بلندمدت از اسپری‌ها نباشند زیرا اگر طبق دستور پزشک تجویز شود کمترین عوارض و بیشترین منافع را خواهند داشت.
وی با انتقاد از برخی پزشکان برای تجویز داروهای تزریقی گفت: برخی همکاران بلافاصله بعد از اسپری‌ها از داروهای کورتونی استفاده می‌کنند که شیوه نادرستی است و پوکی استخوان، دیابت و برخی عوارض را برای فرد در پی دارد. مکانیزم اثر این داروها در بدن به گونه‌ای است که تا ماه‌ها باقی می‌ماند و عوارض جدی را به وجود میآورد. در صورتی که آسم شدید باشد می‌توان از داروهای خوراکی استفاده کرد منتهی در اکثر موارد باید کورتونها را به صورت استنشاقی استفاده کنیم.
وی افزود: متاسفانه برخی تکنسین‌های داروخانه بیماران و خانواده‌های آنها را نسبت به استفاده از داروهای آسم و آلرژی می‌ترسانند و به مواردی مانند کوتاهی قد و پوکی استخوان استناد می‌کنند در حالی که این توصیه‌ها از سوی غیرپزشک خرافه است.
وی با اشاره به ویژگی‌های حمله آسم گفت: علائم خس‌خس و تنگی نفس موقع حمله آسم به صورت شدید و ناگهانی رخ می‌دهد و تعداد ضربان قلب و نفس بالا می‌رود. همچنین در موارد شدید و کبودی لب پیدا می‌کند بنابراین به مبتلایان توصیه میشود هنگام حمله آسم داروها را از منزل شروع کنند.
رئیس انجمن علمی آسم و آلرژی با بیان ۸ عاملی که موجب حمله آسم میشود اظهار داشت: مواد آلاینده محیط زندگی مانند دود سیگار موجب حمله آسم میشود. متاسفانه یک فرد سیگاری فقط به خود ضرر نمی‌زند بلکه اطرافیان او نیز دچار مشکل می‌شوند حتی در صورتی که پدری سیگار را بیرون از منزل استعمال کند نیکوتین تا چند ساعت بعد در بدن او باقی می‌ماند.
همچنین سایر دودهای دیگر مانند آتش و اسفند کودک را در معرض تهدید جدی قرار می‌دهد. رایحه‌های تند عطر، ادکلن، مواد سرخ‌کردنی و گرد و غبار نیز موجب افزایش حملات آسم میشود. همچنین توصیه میشود کودکان موقع جاروبرقی نزدیک مادر نباشند.
رئیس انجمن علمی و آسم و آلرژی ادامه داد: دومین عامل تشدید حمله آسم سرماخوردگی و آلودگی ویروسی دستگاه تنفسی است. توصیه میشود دست‌ها به طور مرتب شسته شود و در صورتی که فرد سرما خورد چند روز اول را به مدرسه نرود تا عفونت را به دیگران انتقال ندهد و سالانه از واکسن آنفلوانزا استفاده کند.
وی افزود: مواد حساسیت‌زا در محیط زندگی مانند سگ، گربه، خرگوش و موش آلرژی‌زا هستند. سوسک نیز به شدت حساسیت‌زاست بنابراین باید محیط زندگی از این حیوانات عاری باشد. در فصل‌های گرده‌افشانی که احتمال آلرژی بیشتر میشود در داخل خانه از گل‌ها و گیاهان کمتر استفاده کرد. همچنین تغییرات سریع آب و هوایی به ویژه هوای سرد و سرد و خشک موجب افزایش حملات آسم میشود.
معین ادامه داد: بالای ۳۰ درصد افرادی که آسم دارند هنگام ورزش دچار علائم می‌شوند بنابراین به این افراد توصیه میشود قبل از ورزش اسپری خود را مصرف کنند و ابتدا کمی نرمش نمایند سپس به ورزش بپردازند.
رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آلرژی گفت: حساسیت به برخی مواد غذایی مانند فست‌فود‌ها، یخمک و غیره موجب تشدید حملات آسم میشود. حساسیت به برخی داروها و مسکن‌ها نیز موجب تشدید این حملات میشود.
هشتمین عامل ایجاد حملات آسمی را استرس و هیجان عنوان و خاطرنشان کرد: بسیاری از بیماران موقع هیجانات روانی دچار اسپاسم می‌شوند بنابراین باید از هیجاناتی که موجب افزایش حملات آسم در آنها میشود بپرهیزند
